Биоорганическая химия, 2023, T. 49, № 6, стр. 575-590
Радиофармацевтические препараты для диагностики злокачественных новообразований, неспецифичных к глюкозе
Е. Д. Белицкая 1, 2, *, В. А. Димитрева 1, 2, А. Н. Козлов 1, В. А. Олейников 1, 2, А. В. Залыгин 1, 2
1 Национальный исследовательский ядерный университет “МИФИ”
115409 Москва, Каширское шоссе, 31, Россия
2 ФГБУН “Институт биоорганической химии им. академиков М.М. Шемякина и Ю.А. Овчинникова” РАН
117997 Москва, ул. Миклухо-Маклая, 16/10, Россия
* E-mail: belitskayakatya@yandex.ru
Поступила в редакцию 21.02.2023
После доработки 26.02.2023
Принята к публикации 27.02.2023
- EDN: PQVYEM
- DOI: 10.31857/S0132342323060039
Полные тексты статей выпуска доступны в ознакомительном режиме только авторизованным пользователям.
Аннотация
На сегодняшний день для диагностики злокачественных опухолей наиболее часто используют 18F‑фтордезоксиглюкозу – радиофармакологический препарат для диагностики методом позитронно-эмиссионной томографии, использующий факт повышенного метаболизма глюкозы опухолевыми клетками. В то же время в ряде случаев подход на основе производных глюкозы неприменим. Воспалительные или другие доброкачественные процессы зачастую неотличимы от злокачественных. В подобных случаях неспецифичности опухоли к глюкозе (не только опухолевые, но и здоровые клетки активно потребляют 18F-фтордезоксиглюкозу) требуется использование иных метаболических путей, которые в случае конкретной опухоли в данном органе окажутся специфичными к применяемому радиофармпрепарату.
Полные тексты статей выпуска доступны в ознакомительном режиме только авторизованным пользователям.
Список литературы
Wadsack W., Mitterhauser M. // Eur. J. Radiology. 2010. V. 73. P. 461–469. https://doi.org/10.1016/j.ejrad.2009.12.022
Lee Y.S. // Open Nuclear Med. J. 2010. V. 2. P. 178–185. https://doi.org/10.2174/1876388X01002010178
Lodi F., Malizia C., Castellucci P., Cicoria G., Fanti S., Boschi S. // Nuclear Med. Biol. 2012. V. 39. P. 447–460. https://doi.org/10.1016/j.nucmedbio.2011.10.016
Szydło M., Jadwiński M., Chmura A., Gorczewski K., Sokół M. // Contemp. Oncol. (Pozn). 2016. V. 20. P. 229–236. https://doi.org/10.5114/wo.2016.61566
Hara T., Yuasa M. // Appl. Radiat. Isot. 1999. V. 50. P. 531–533. https://doi.org/10.1016/S0969-8043(98)00097-9
Bailey D., Humm J., Todd-Pokropek A., van Aswegen A. // Nuclear Medicine Physics. A Handbook for Teachers and Students. Vienna: International Atomic Energy Agency, 2014.
Wood B.L., Gibson D.F., Tait J.F. // Blood. 1996. V. 88. P. 1873–1880. https://doi.org/10.1182/blood.V88.5.1873.1873
Tait J.F., Brown D.S., Gibson D.F., Blankenberg F.G., Strauss H.W. // Bioconjug. Chem. 2000. V. 11. P. 918–925. https://doi.org/10.1021/bc000059v
Jacobson O., Kiesewetter D.O., Chen X. // Bioconjug. Chem. 2015. V. 26. P. 1–18. https://doi.org/10.1021/bc500475e
Hermanne A., Adam-Rebele R., Van den Winkel P., Tárkányi F., Takács S. // Radiochim. Acta. 2014. V. 102. P. 1111–1126. https://doi.org/10.1515/ract-2013-2233
Afzelius P., Nielsen O.L., Alstrup A.K., Bender D., Leifsson P.S., Jensen S.B., Schønheyder H.C. // Am. J. Nuclear Med. Mol. Imaging. 2016. V. 6. P. 42.
Stolc S., Jakubíková L., Kukurová I. // Interdiscip. Toxicol. 2011. V. 4. P. 52–55. https://doi.org/10.2478/v10102-011-0010-1
Barthel H., Cleij M.C., Collingridge D.R., Hutchinson O.C., Osman S., He Q., Luthra S.K., Brady F., Price P.M., Aboagye E.O. // Cancer Res. 2003. V. 63. P. 3791–3798.
Rowe J.A., Morandi F., Wall J.S., Akula M., Kennel S.J., Osborne D., Martin E.B., Galyon G.D., Long M.J., Stuckey A.C., LeBlanc A.K. // Veterinary Radiol. Ultrasound. 2013. V. 54. P. 299–306. https://doi.org/10.1111/vru.12024
Zheng Q.H., Stone K.L., Mock B.H., Miller K.D., Fei X., Liu X., Wang J.Q., Glick-Wilson B.E., Sledge G.W., Hutchins G.D. // Nuclear Med. Biol. 2002. V. 29. P. 803–807. https://doi.org/10.1016/s0969-8051(02)00339-6
Tolvanen T., Yli-Kerttula T., Ujula T., Autio A., Lehikoinen P., Minn H., Roivainen A. // Eur. J. Nuclear Med. Mol. Imaging. 2010. V. 37. P. 874–883. https://doi.org/10.1007/s00259-009-1346-z
Tait J.F., Brown D.S., Gibson D.F., Blankenberg F.G., Strauss H.W. // Bioconjug. Chem. 2000. V. 11. P. 918–925. https://doi.org/10.1021/bc000059v
Blankenberg F.G., Katsikis P.D., Tait J.F., Davis R.E., Naumovski L., Ohtsuki K., Kopiwoda S., Abrams M.J., Strauss H.W. // J. Nuclear Med. 1999. V. 40. P. 184–191.
Seelam S.R., Lee J.Y., Kim Y.J., Lee Y.-S., Jeong J.M. // J. Radiopharm. Mol. Probes. 2015. V. 1. P. 137–144. https://doi.org/10.22643/JRMP.2015.1.2.137
Van Eerd J.E.M., Vegt E., Wetzels J.F.M., Russel F.G.M., Masereeuw R., Corstens F.H.M., Oyen W.J.G., Boerman O.C. // J. Nuclear Med. 2006. V. 47. P. 528–533.
Harris S.M., Davis J.C., Snyder S.E., Butch E.R., Vāvere A.L., Kocak M., Shulkin B.L. // J. Nuclear Med. 2013. V. 54. P. 1902–1908. https://doi.org/10.2967/jnumed.112.118125
Deloar H.M., Fujiwara T., Nakamura T., Itoh M., Imai D., Miyake M., Watanuki S. // Eur. J. Nuclear Med. 1998. V. 25. P. 629–633. https://doi.org/10.1007/s002590050265
Agool A., Glaudemans A.W.J.M., Boersma H.H., Dierckx R.A.J.O., Edo Vellenga E., Slart R.H.J.A // Eur. J. Nuclear Med. Mol. Imaging. 2011. V. 38. P. 166–178. https://doi.org/10.1007/s00259-010-1531-0
Kemerink G.J., Liu X., Kieffer D., Ceyssens S., Mortelmans L., Verbruggen A.M, Steinmetz N.D., Vanderheyden J.-L., Green A.M., Verbeke K. // J. Nuclear Med. 2003. V. 44. P. 947–952.
Lee S.T., Scott A.M. // Semin. Nucl. Med. 2007. V. 37. P. 451–461. https://doi.org/10.1053/j.semnuclmed.2007.07.001
Rubello D., Bui C., Casara D., Gross M.D., Fig L.M., Shapiro B. // Eur. J. Endocrinol. 2002. V. 147. P. 13–28. https://doi.org/10.1530/eje.0.1470013
Forssell-Aronsson E., Bernhardt P., Nilsson O., Tisell L.-E., Wängberg B., Ahlman H. // Acta Oncol. 2004. V. 43. P. 436–442. https://doi.org/10.1080/02841860410030670
Singhal T., Narayanan T.K., Jain V., Mukherjee J., Mantil J. // Mol. Imaging Biol. 2008. V. 10. P. 1–18. https://doi.org/10.1007/s11307-007-0115-2
Been L.B., Suurmeijer A.J.H., Cobben D.C.P., Jager P.L., Hoekstra H.J., Elsinga P.H. // Eur. J. Nucl. Med. Mol. Imaging. 2004. V. 31. P. 1659–1672. https://doi.org/10.1007/s00259-004-1687-6
Сергеева Н.С., Парилова Н.К., Маршутина Н.В., Мейснер И.С. // Усп. мол. онкол. 2017. Т. 4. С. 17–23. https://doi.org/10.17650/2313-805X-2017-4-1-17-23
Cornford E.M., Braun L.D., Oldendorf W.H. // J. Neurochemistry. 1978. V. 30. P. 299–308. https://doi.org/10.1111/j.1471-4159.1978.tb06530.x
Stratton J.R., Dewhurst T.A., Kasina S., Reno J.M., Cerqueira M.D., Baskin D.G., Tait J.F. // Circulation. 1995. V. 92. P. 3113–3121. https://doi.org/10.1161/01.cir.92.10.3113
Дедов И.И., Вакс В.В. // Проблемы эндокринологии. 2004. Т. 50. С. 42–48. https://doi.org/10.14341/probl11628
Doue T., Ohtsuki K., Ogawa K., Ueda M., Azuma A., Saji H., Strauss H.W., Matsubara H. // J. Nucl. Med. 2008. V. 49. P. 1694–1700. https://doi.org/10.2967/jnumed.107.050260
Reischl G., Dorow D.S., Cullinane C., Katsifis A., Roselt P., Binns D., Hicks R.J. // J. Nuclear Med. 2007. V. 43. P. 365.
Rajendran J.G., Wilson D.C., Conrad E.U., Peterson L.M., Bruckner J.D., Rasey J.S., Chin L.K., Hofstrand P.D., Grierson J.R., Eary J.F., Krohn K.A. // Eur. J. Nuclear Med. Mol. Imaging. 2003. V. 30. P. 695–704. https://doi.org/10.1007/s00259-002-1096-7
Bombardieri E., Ambrosini V., Aktolun C., Baum R.P., Bishof-Delaloye A., Del Vecchio S., Maffioli L., Mortelmans L., Oyen W., Giovanna Pepe G., Chiti A. // Eur. J. Nuclear Med. Mol. Imaging. 2010. V. 37. P. 1441–1448. https://doi.org/10.1007/s00259-010-1473-6
Glaudemans A.W.J.M., Enting R.H., Heesters M.A.A.M, Dierckx R.A.J.O, van Rheenen R.W.J., Walenkamp A.M.E., Slart R.H.J.A. // Eur. J. Nucl. Med. Mol. Imaging. 2013. V. 40. P. 615–635. https://doi.org/10.1007/s00259-012-2295-5
Lapa C., Kircher M., Da Via M., Schreder M., Rasche L., Kortüm K.M., Einsele H., Buck A.K., Hänscheid H., Samnick S. // Clin. Nucl. Med. 2019. V. 44. P. 620–624. https://doi.org/10.1097/rlu.0000000000002638
Krause B.J., Souvatzoglou M., Tuncel M., Herrmann K., Buck A.K., Praus C., Schuster T., Geinitz H., Treiber U., Schwaiger M. // Eur. J. Nucl. Med. Mol. Imaging. 2008. V. 35. P. 18–23. https://doi.org/10.1007/s00259-007-0581-4
Van de Wiele C., Lahorte C., Vermeersch H., Loose D., Mervillie K., Steinmetz N.D., Vanderheyden J.L., Cuvelier C.A., Slegers G., Dierck R.A. // J. Clin. Oncol. 2003. V. 21. P. 3483–3487. https://doi.org/10.1200/jco.2003.12.096
Narula J., Acio E.R., Narula N., Samuels L.E., Fyfe B., Wood D., Fitzpatrick J.M., Raghunath P.N., Tomaszewski J.E., Kelly C., Steinmetz N., Green A., Tait J.F. // Nature Med. 2001. V. 7. P. 1347–1352. https://doi.org/10.1038/nm1201-1347
Hirata K., Terasaka S., Shiga T., Hattori N., Magota K., Kobayashi H., Yamaguchi S., Houkin K., Tanaka S., Kuge Y., Tamaki N. // Eur. J. Nucl. Med. Mol. Imaging. 2012. V. 39. P. 760–770. https://doi.org/10.1007/s00259-011-2037-0
Shi W., Wang H.S., Pan Z., Wymore R.S., Cohen I.S., McKinnon D., Dixon J.E. // J. Physiol. 1998. V. 511. P. 675–682. https://doi.org/10.1111/j.1469-7793.1998.675bg.x
Дополнительные материалы отсутствуют.
Инструменты
Биоорганическая химия