Высокомолекулярные соединения (серия Б), 2023, T. 65, № 4, стр. 312-320

ПРИВИТАЯ ПОЛИМЕРИЗАЦИЯ 5-ВИНИЛТЕТРАЗОЛА НА ХИТОЗАН

В. Н. Кижняев a*, И. Д. Балаховцев a, М. В. Пензик a, Ф. А. Покатилов a, О. А. Эдельштейн a

a Иркутский государственный университет
664003 Иркутск, ул. К. Маркса, 1, Россия

* E-mail: kizhnyaev@chem.isu.ru

Поступила в редакцию 21.06.2023
После доработки 19.07.2023
Принята к публикации 15.08.2023

Аннотация

Полимеризацией 5-винилтетразола в условиях радикального инициирования в водных средах в присутствии хитозана получены сетчатые привитые сополимеры, структура которых построена из макромолекул хитозана, сшитых цепочечными фрагментами поли-5-винилтетразола. Установлено, что полимеризации предшествует образование солеподобного продукта между макромолекулами хитозана и виниловым мономером, что сказывается на его полимеризационной активности. Получаемые привитые сополимеры склонны к ограниченному набуханию в воде с образованием рН-чувствительных гидрогелей амфолитной природы.

Список литературы

  1. Dumitriu S. Polysaccharides. Structural Diversity and Functional Versatility. New York: CRC Press, 2005.

  2. Rinaudo M. // Prog. Polym. Sci. 2006. V. 31. № 7. P. 603.

  3. Belgacem M.N., Gandini A. Monomers, Polymers and Composites from Renewable Resources. Amsterdam; London; New York: Elsevier, 2008.

  4. Pillai C.K.S., Paul W., Sharma Ch.P. // Prog. Polym. Sci. 2009. V. 34. № 7. P. 641.

  5. Kean T., Thanou M. // Adv. Drug Deliv. Rev. 2010. V. 62. № 1. P. 3.

  6. Kritchenkov A.S., Andranovits S., Skorik Y.A. // Russ. Chem. Rev. 2017. V. 86. № 3. P. 231.

  7. Badawy M.E.I. // Polym. Int. 2000. V. 57. № 2. P. 254.

  8. Pan Y., Luo X., Zhu A., Dai Sh. // J. Biomater. Sci. 2009. V. 20. P. 981.

  9. Philippova O.E., Korchagina E.V. // Polymer Science A. 2012. V. 54. № 7. P. 552.

  10. Liu H., Zhao Yu., Cheng S., Huang N., Leng Y. // J. Appl. Polym. Sci. 2012. V. 124. P. 2641.

  11. Mochalova A.E., Smirnova L.A. // Polymer Science B. 2018. V. 60. № 2. P. 131.

  12. Berezin A.S., Ishmetova R.I., Rusinov G.L., Skorik Yu.A. // Russ. Chem. Bull. 2014. V. 63. № 7. P. 1624.

  13. Kritchenkov A.S., Lipkan N.A., Kurliuk A.V., Shakola T.V., Egorov A.R., Volkova O.V., Meledina T.V., Suchkova E.P., Zabodalova L.A., Dysin A.P. // Pharm. Chem. J. 2020. V. 54. № 2. P. 138.

  14. Kritchenkov A.S., Egorov A.R., Krytchankou I.S., Dubashynskaya N.V., Volkova O.V., Shakola T.V., Kurliuk A.V., Skorik Yu.A. // Int. J. Biol. Macromol. 2019. V. 132. P. 340.

  15. Kashkouli K.I., Torkzadeh-Mahani M., Mosaddegh E. // Mater. Sci. Eng. 2018. V. 89. P. 166.

  16. Ostrovskii V.A., Popova E.A., Trifonov R.E. // Russ. Chem. Bull. 2012. V. 61. № 4. P. 768.

  17. Ostrovskii V.A., Popova E.A., Trifonov R.E. // Adv. Heterocycl. Chem. 2017. V. 123. P. 1.

  18. Myznikov L.V., Vorona S.V., Zevatskii Y.E. // Chem. Heterocycl. Comp. 2021. V. 57. № 3. P. 224.

  19. Kizhnyaev V.N., Pokatilov F.A., Vereshchagin L.I. // Polymer Science C. 2008. V. 50. № 1. P.1.

  20. Pokatilov F.A., Kizhnyaev V.N. // Polymer Science A. 2012. V. 54. № 11. P. 894.

  21. Pokatilov F.A., Kizhnyaev V.N., Zhitov R.G., Krakhotkina E.A. // Russ. J. Appl. Chem. 2016. V. 89. № 12. P. 1990.

  22. Pokatilov F.A., Kizhnyaev V.N., Akamova E.V., Edel’shtein O.A. // Polymer Science B. 2020. V. 62. № 3. P. 190.

  23. Andriyanova N.A., Smirnova L.A., Semchikov Yu.D., Kir`yanov K.V., Zaborshchikova N.V., Ur’yash V.F., Vostokov N.V. // Polymer Science A. 2006. V. 48. № 5. P. 483.

  24. Pokatilov F.A., Akamova E.V., Kizhnyaev V.N. // e-Polymers. 2022. V. 22. № 1. P. 203.

  25. Garcia-Valdez O., Champagne P., Cunningham M.F. // Prog. Polym. Sci. 2018. V. 76. № 1. P. 151.

  26. Yazdani-Pedram M., Retuert J. // J. Appl. Polym. Sci. 1997. V. 63. № 10. P. 1321.

  27. Prashanth K.V.H., Tharanathan R. // Carbohydr. Polym. 2003. V. 54. № 3. P. 343.

  28. Mochalova A.E., Smirnova L.A., Semchikov Yu.D., Kir’yanov K.V., Drozdov Yu.N., Prusakova I.I. // Polymer Science A. 2005. V. 47. № 6. P. 614.

  29. Mochalova A.E., Kruglova E.N., Yunin P.A., Apryatina K.V., Smirnova O.N., Smirnova L.A. // Polymer Science B. 2015. V. 57. № 2. P. 93.

  30. Pourjavadi A., Mahdavinia G.R., Zohuriaan-Mehr M.J., Omidian H. // J. Appl. Polym. Sci. 2003. V. 88. № 8. P. 2048.

  31. Kim S.Y., Cho S.M., Lee Y.M., Kim S.J. // J. Appl. Polym. Sci. 2000. V. 78. № 7. P. 1381.

  32. Don T.M., King C.F., Chiu W.Y. // Polym. J. 2002. V. 34. № 6. P. 418.

  33. Zhang J., Yuan Y., Shen J., Lin S. // Eur. Polym. J. 2003. V. 39. № 4. P. 847.

  34. Wang M., Xu L., Zhai M., Peng J., Li J., Wei G. // Carbohydr. Polym. 2008. V. 74. № 3. P. 498.

  35. Cai H., Zhang Z.P., Sun Ch.P., Lin He B., Xia Zhu X. // Radiat. Phys. Chem. 2005. V. 74. № 1. P. 26.

  36. Felinto M.C.F.C., Parra D.F., Silva C.C., Angerami J., Oliveira M.J.A., Lugão A.B. // Nucl. Instrum. Methods Phys. Res. Sect. B. 2007. V. 265. № 1. P. 418.

  37. Dergunov S.A., Nam I.K., Mun G.A., Nurkeeva Z.S., Shaikhutdinov E.M. // Radiat. Phys. Chem. 2005. V. 72. № 5. P. 619.

  38. Singh V., Kumar P., Sanghi R. // Prog. Polym. Sci. 2012. V. 37. № 2. P. 340.

  39. Fang S., Wang G., Li P., Xing R., Liu S., Qin Y., Yu H., Chen X., Li K. // Int. J. Biol. Macromol. 2018. V. 115. P. 754.

  40. Fang S., Wang G., Xing R., Chen X., Liu S., Qin Y., Li K., Wang X., Li R., Li P. // Int. J. Biol. Macromol. 2019. V. 132. P. 575.

  41. Spagnol C., Rodrigues F.H.A., Pereira A.G.B., Fajardo F.R., Rubira A.F., Muniz E.C. // Carbohydr. Polym. 2012. V. 87. № 3. P. 2038.

  42. Liu J., Wang Q., Wang A. // Carbohydr. Polym. 2007. V. 70. № 1. P. 166.

  43. Xie Y.T., Wang A.Q. // Iran. Polym. J. 2010. V. 19. № 2. P. 131.

  44. Mochalova A.E., Zaborshchikova N.V., Knyazev A.A., Smirnova L.A., Izvozchikova V.A., Medvedeva V.V., Semchikov Yu.D. // Polymer Science A. 2006. V. 48. № 9. P. 918.

  45. Mochalova A.E., Smirnova L.A., Zaitsev S.D., Semchikov Yu.D., Zaitseva I.I., Pavlov G. M. // Polymer Science B. 2007. V. 49. № 9–10. P. 232.

  46. Ijaz H., Tulain U.R., Minhas M.U., Mahmood A., Sarfraz R.M., Erum A., Danish Z. // Int. J. Polym. Mater. Polym. Biomater. 2022. V. 71. № 5. P. 336.

  47. Khan S., Anwar N. // Int. J. Polym. Sci. 2019. V. 2019. P. 1.

  48. Mahdavinia G.R., Pourjavadi A., Hosseinzadeh H., Zohuriaan M.J. // Eur. Polym. J. 2004. V. 40. № 7. P. 1399.

  49. Khairkar S R., Raut A.R. // Sci. J. Analyt. Chem. 2014. V. 2. № 6. P. 67.

  50. Skotnikova D.S., Mochalova A.E., Smirnova L.A. // Russ. J. Appl. Chem. 2019. V. 92. № 5. P. 634.

  51. Rong Q., Feng F., Ma Z. // Biosensors Bioelectronics. 2016. V. 75. P. 148.

  52. Metzler M., Chylińska M., Kaczmarek H. // J. Polym. Res. 2015. V. 22. P. 146.

  53. Kashkouli K.I., Torkzadeh-Mahani M., Mosaddegh E. // Mater. Sci. Eng. 2018. V. 89. P. 166.

  54. Santos K.S.C.R., Coelho J.F.J., Ferreira P., Pinto I., Lorenzetti S.G., Ferreira E.I., Higa O.Z., Gil M.H. // Int. J. Pharm. 2006. V. 310. P. 37.

  55. Kizhnyaev V.N., Vereshchagin L.I. // Russ. Chem. Rev. 2003. V. 72. № 2. P. 143.

  56. Sashiwa H., Yamamori N., Ichinose Y., Sunamoto J., Aiba S. // Macromol. Biosci. 2003. V. 3. P. 231.

Дополнительные материалы отсутствуют.